Uzundere halkı şelaleye öz Türkçe karşılığı olarak "sudökülen" demektedir. Tortum Gölü gideğinin, gölün kuzey ucu ile Tev Vadisi arasındaki heyelan kütlesini aşarken yaptığı şelale . Gideğenin suları burada yatağa yakın dirençli kireçtaşi katmanları üzerinden geçer. 22 metrelik genişlikten 48 metre yükseklikten düşen sular ;üstte gökkuşağı,altta koca bir Dev Kazanı meydana getirmiştir. Şelalenin aktığı yerde çok güzel piknik alanları bulunmaktadır.Şelalenin aktığı yerden dipteki Dev kazanı'na demir korkuluklu,çok uzun taş merdivenlerle inip Tortum Çayını ahşap köprüden geçerek Tortum Hidroelektrik Santrali sahasına aynı merdivenlerin karşı tarafındaki ile çıkılmaktadır.Bu merdivenleri şelale tarafından inip, elektrik santrali tarafından çıkanlarda nefes darlığı, kalp rahatsızlığı olmazmış. Dev Kazanı diye nitelendirilen yerde şelalenin aktığı zamanlarda şelale sularının oluşturduğu yağmur insanları yazın sıcaklığında serinletmektedir. Afrika'daki Zambezi Nehri üzerindeki Vietorio Şelalesi 120 metre yükseklik ile dünyanın en yüksek şelalesi, A.B.D'nde Erie Gölü ile Ontario Gölü arasındaki Niagara Şelalesi 51 metre yükseklik ile ikinci, 48 metre yükseklik ile dünyanın üçüncü yüksek şelalesi Uzundere ilçesindeki Tortum Şelalesidir.Şelalemiz oluşumu açısından ise dünyanın ikinci önemli şelalesidir. Tortum Şelalesine 1952-1960 yılları arasında Hidroelektrik Santrali yapılmış ve ülkemizin elektrik ihtiyacına katkıda bulunmaya başlamıştır. Uzundere ilçe merkezi Uzundere Deresi dere yatağı yanında Yayla Mahallesi orman yolunda bulunan Sudökülen Şelalesi ise 15 metre yükseklikte olup serinletici suyu akmaktadır.Yaz aylarında bazen tarım alanları sulanmasından dolayı suları biraz azalmaktadır.
NARMAN PERİ BACALARI
Narman Peribacaları'nın meydana gelmesinde rüzgar ve su erozyonunun milyonlarca yıl toprakları aşındırma özelliği büyük rol oynamıştır. İnsan faktörlerince değiştirilmeden tamamen doğa olayları sonucu oluşarak günümüze kadar şimdiki halini alarak gelmiştir. Narman Peribacaları'nın tanıtımında Atatürk Üniversitesi'nin düzenli bir şekilde şenlik ve sergi çalışmaları oluşmuştur. Yaz aylarında Yöresel Sanatçılar ve Bölgenin Ulusal Sanatçıları'nın (Örnek: İbrahim Erkal) katılımlarıyla Peri Bacaları şenlikleri düzenlenmektedir ve iç turizminde de çok tanınmamış olmasına rağmen Türkiye'nin tüm bölgelerinden ziyaretçileri bölgeye çekmektedir. Narman ilçesi Erzurum'a 90 km uzaklıktadır ve Erzurum ilinin kuzeydoğusunda yer alır. Coğrafi bölge olarak Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer Narman İlçesi yüzölçümü 1275 km² olup, Oltu, Şenkaya, Sarıkamış, Horasan, Pasinler ve Tortum ilçeleri ile çevrelenmiştir.
Ulaşım:Narman Peribacaları ilçe merkezinin 7 km güneydoğusunda bulunmaktadır ve Yanıktaş Köyüne çok yakın mesafededir.. Narman-Pasinler karayolunun hemen üzerindedir ve 6300 hektarlık bir alan kaplamaktadır. Bu karayolu üzerinde olmasından dolayı oldukça kolay ulaşılmaktadır.
Oluşumu:Doğa harikası peri bacaları, öncelikle alandaki ana materyalin su erozyonundan dolayı aşınması sonucu ortaya çıkmış ve ortaya çıkan oyuntular üzerinde rüzgar erozyonun da etkisi ile değişik desenlerle oluşmuştur.
Kırmızı Perilerin Renk Oluşumu:Narman havzasında Neojen ( Üst Miyosen) kumtaşı, çakıltaşı ve miltaşı tabakaları ve bu arazi üzerinde açılmış kanyon vadiler mevcuttur. Tortullardaki kırmızı renk demirin Fe2O3 şeklinde oksitlenmesinden ileri gelmektedir.
ERZURUM EVLERİ:
TAŞHAN VE OLTU TAŞI:
erzurum taşhan el emeği göz nuru eserler. imamesindeki türk bayrağı tesbihler hem sanatımızı hem benliğimizi yansıtıyor, tesbihlerin yanı sıra harika takılar var..
OLTU TAŞI:
Erzurum’a özgü Oltu Taşı, Oltu ilçesinden güç koşullar altında çıkarılmakta olup, bu taş ile tespih, anahtarlık, gerdanlık, broş, küpe, saç tokası, tarak, ağızlık, yüzük, bilezik, sigaralık ve çeşitli süs eşyaları yapılmaktadır. Özellikle Oltu taşından yapılmış 33 taneli tespihlerin stres giderici bir özelliği olduğuna da inanılmıştır.
Oltu Taşı, siyah, tıkız, parlak ve kavlı biçiminde kırıkları olan, parlatılabilen, tıraşlanabilen bir nevi linyit taşıdır. Erzurum’da Oltu Taşı altın ve gümüşle birlikte kullanılarak çeşitli süs eşyaları ve tespihler yapılmaktadır. Oltu Taşının ocaktan çıkarılması ve işlenmesi oldukça zordur. Çok çabuk kırılma özelliğinden ötürü çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır.
Orta Çağlarda tespihlerde, kutsal sayılan sandıklarda ve heykel yapımında kullanılan Oltu Taşı XIX.yüzyılda mücevher yapımında da kullanılmıştır. Günümüzde Erzurum’un Oltu ilçesinde 300’den fazla ocaktan çıkarılan ve Erzurum Kehribarı olarak isimlendirilen Oltu Taşı’ndan yapılan eserler Rüstem Paşa Bedesteni (Taşhan)’nde işlenmekte ve satılmaktadır.